Maak je niet dik, demoniseer!

Zelf val ik momenteel dus af dat het een aard heeft, van het mantelzorgen voor  A. Die brak buitengewoon slordig overdwars haar bovenarm en zit nu, geopereerd en wel, voornamelijk zo’n beetje te zitten, een grote metalen plaat rijker met acht schroeven erin om de brokstukken bijeen te houden. Van dat mantelzorgen ben ik in drie weken evenzovele kilo’s kwijtgeraakt, want mensen komen wel langs met dadels, vijgen en bonbons, maar ja, geen tijd om ervan te snoepen. A. wel. Het is feitelijk het enige waar ze nog wat behendigheid in toont, bonbons naar binnen werken. En qua gewicht zet dat beslist zoden aan de dijk.

Laat ik mij niettemin enkele losse invallen permitteren aangaande jouw bloggen I en II in de nu al legendarische reeks Maak Je Niet Dik.

Om te beginnen Camiel. Met Camiel heb ik ook niks. Sterker, ik vind het een vervelende figuur, met zijn acceptatie van die PVV-gedoogsteun in 2010 en dat ridicule salueren richting Verhagen. Maar de strubbelingen met zijn vriendin zijn privé, net als Clintons sigaar. Wij hebben daar niets mee te maken en al die met de wolven in het bos meehuilende grachtengordeldieren bij Jinek en DWDD al helemaal niet. Zo denk ik erover en zo zal het dus waarachtig wel zijn (placht ook wijlen Haile Selassie, keizer van Ethiopië, zijn volk voor te houden, toen alles nog mooi en goed was en niemand ooit van Camiel Eurlings had gehoord).

Nu Trump. Een beetje dik is niet erg. Maar sommige mensen zijn zo dik, dat ze niet meer om zichzelf heen kunnen. Trump is er één van. Je kunt aan hem goed zien hoezeer er niet een intelligent ontwerp aan het leven op aarde ten grondslag ligt. De mens is een toevallig product van trial and error, dat wat mij betreft een stuk minder onvolmaakt had kunnen uitpakken, als niet steeds opnieuw de dommekracht en de bully zich het meest succesvol hadden voortgeplant. Maar economisch heeft Trump de wind mee, dus niemand, laat staan Charles Groenhuijsen, wil nog zien dat de keizer geen kleren aan heeft. Nee, laten we het voor hem opnemen, hij doet toch ook veel goeds…

In die eerste maanden na zijn inauguratie, toen ik nog geen raad wist met mijn eigen verbijstering, droomde ik dat hij een robot was. ‘I’m a robot! A big robot! Quite amazing too. The world’s biggest and most amazing robot! Real people? Over-rated! They really are!’ Nu denk ik dat het waar is en dat de Russen erachter zitten. Ze hebben een levensechte androïde gefabriceerd. Alles eraan doet het. Alleen het programmeren van innerlijke beschaving en empathie, dat kan Poetin nog niet. Of hij wil voorkomen dat de techniek in verkeerde handen valt.

Hoe kan het dat in de VS de helft van de stemmers een androïde tot president kiest? Hoe kan het dat de aanhang van Wilders en Baudet hier naar verhouding een zelfde omvang bereikt? Hoe kan het dat in Duitsland de AfD onhoudbaar opstoomt? Zijn de oorzaken in alle drie landen dezelfde? Jij vergelijkt de trend met Nazi-Duitsland, waar in de jaren dertig zo’n 45 % van de kiezers Hitler aan de macht bracht. Ik kan evenmin als jij beoordelen of zo’n vergelijking helemaal opgaat. En eerlijk gezegd kom ik zelf in het zoeken naar de voornaamste gemeenschappelijke oorzaak ook niet veel verder dan Bill Clinton, toen die de oude Bush toevoegde: ‘it’s the economy, stupid’. Die economie biedt zowel in de jaren dertig als nu een beeld van groeiende verschillen tussen arm en rijk, van dalende verwachtingen voor de middenklassen, van toenemende – zoniet absolute dan toch relatieve – deprivatie. En dan wordt dat gevoel van subjectieve ontevredenheid in onze tijd, in tegenstelling tot de jaren dertig, ook nog wereldwijd gevoed door de alom toegankelijke informatiestromen via massa- en sociale media. Iedereen kan overal zien hoe zo’n Dynastyfamilie in de VS leeft en niemand wordt daar gelukkig van. De intellectueel niet omdat zijn maag zich keert tegen de geestelijke armoede. De in hun rising expectations bedreigde middenstanders niet vanwege de welstand die ze zelf nooit zullen bereiken. De tapijtwevers in Afghanistan niet omdat de westerse decadentie het besef van eigen misère des te schrijnender maakt. En zo zitten we nu met z’n allen enerzijds met de boze witte man en anderzijds met Al Quaida en IS.

Hoewel er nu in Nederland, Duitsland en de VS globaliter meer luxe heerst dan ooit, ervaar ik met jou en vele anderen van onze generatie, dat de samenleving in alle drie landen killer, harder en egoïstischer is dan pakweg vijftig jaar terug. Je zou het andersom verwachten. Ieder voor zich, god voor ons allen, als de middelen over de hele linie schaars zijn. Meer oog voor een ander als er wat rek in komt. Het omgekeerde is gebeurd. Een belangrijke oorzaak daarvan lijkt mij een te ver doorgeschoten individualisme, dat voortkomt uit de toegenomen materiële welvaart, die op haar beurt een gevolg is van de technische vooruitgang. Alle drie terugdringen en dan een poosje pas op de plaats lijkt mij een leuke oplossing, maar hoe doe je dat? Hoe krijgen we alle mensen groen en links?

Ik ben mijn hele leven lid van de PvdA geweest en uit loyaliteit ben ik het nog steeds, maar sinds Kok en Bos de vrije markt hun andere wang toekeerden, is het eigenlijk mijn partij niet meer. Ik zal het nooit hardop zeggen, maar het is wel zo. En dat onderlinge geruzie, razend maakt het mij.

In verschillende maatschappelijke sectoren, maar met name in de gezondheidszorg, zwelt de roep om het terugdringen van de privatisering aan. Zelfs rechts van het midden proeft men dat de typische eigenschappen van het commerciële bedrijfsleven toch niet overal even goed tot hun recht komen. Zorgverleners die zich laten leiden door perverse behandelprikkels. Farmaceuten die excessieve winsten maken. Verzekeraars die ertoe worden aangezet elkaar te beconcurreren. In het liberalisme mag de mens zijn nare trekjes botvieren op de medemens en anderen schaden is natuurlijk mooi en goed, maar doe het in je vrije tijd. Stimuleer die trekjes niet in sectoren van algemeen belang. Laat het volk met rust.

By the way: ik ben een grote fan van Wim Kok, ik vind hem een lieve schat, ondanks alles.

De verklaring die jij op school kreeg aangereikt voor het ontstaan van het nationaal-socialisme in Duitsland – niet te verwarren met dat van SP of PVV nu in Nederland – acht jij zelf niet helemaal bevredigend, maar je suggereert ook dat je intussen een antwoord lijkt te krijgen op de vraag waar het populisme vandaan komt. Op welk antwoord doel je dan precies?

Overigens wat ik daarnet met Trump deed, deden de Duitsers met de Joden. Het is altijd en overal opnieuw wat mensen met hun frustraties doen. Ze projecteren die op anderen, liefst buiten de ‘eigen’ groep. Bestempelen hen tot vijanden. Ontkennen dat het nog mensen zijn. Nee, demonen zijn het. Beesten. Robots. En alles wat de naam mens niet verdient, dat is algemeen bekend, mag je uit de weg ruimen.

Intussen genieten A. en ik hier met vollge teugen van de prachtige bloemen, die jullie ons stuurden. Een ander vriendenpaar deed hetzelfde. Buren kwamen met bonbons. F. van schuin tegenover zette zijn klompen op de mat, schoof zijn voeten onder de keukentafel en deelde mee volledig inzetbaar te zijn in onze moestuin. Er stonden twee weckflessen met peertjes en abrikozen voor de deur, van een buurvrouw verderop, die in de tachtig is, maar natuurlijk niet aanbelt als ze binnen al bezoek vermoedt.

Fons, wij zijn de gemiddelde Nederlander, die het somber, zéér somber, inziet met de wereld, maar zich in zijn persoonlijk leven rijk en gelukkig prijst.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.