Sterreves druk heb ik het. Ik leid twee campagnes, ik run het ledenblad, en nu ben ik ook tijdelijk voorlopig invallend interim voorzitter van de GL afdeling. De echte voorzitter heeft twee maanden vakantie genomen! Ze was net twee dagen weg, toen het kabinet viel. Nu mag ik de voorbereidingen treffen voor een verkiezingscampagne. En ik had op een rustige zomer gehoopt. Nee dus.
In april en mei heb ik samen met een PvdA-collega aan een campagneplan voor de gemeenteraadsverkiezingen gewerkt. Nou ja, samen, hij zei: ik doe wel een voorstel. Ik bood aan te helpen, maar hij zei: hoeft niet, lukt me wel. Weken later kwam hij met een groots en meeslepend plan, een langdradig en gedetailleerd document met 14 voetnoten, en praktisch onuitvoerbaar. Dat was voor mij aanleiding hem uit te nodigen voor een gesprek. Intussen had ik het plan aan mijn voorzitter laten zien, en die zei: dit is gruwelijk ambitieus en veel te duur. Dat sterkte mij in mijn oordeel, en zo ging ik het het gesprek in. Achteraf bezien was het een stevig functioneringsgesprek, van twee kanten. Maar het heeft wel geholpen. Zijn conclusie: dan doe ik nu even niets, ik zie wel waar jij mee komt. En zo kwam het, dat ik op Eerste Pinksterdag, van negen tot half vijf (ik had de geest!) een wezenlijk ander plan in elkaar heb geschroefd, dat hij vervolgens volledig accepteerde; hij vond het zelfs een mooi plan geworden! Het moet natuurlijk nog worden goedgekeurd door beide partijen, maar dat kan niet meer fout gaan.

En zo kwamen wij in Holten. Wij vertrokken maandag met de trein in de wetenschap, dat er om de andere dag een treinstaking werd georganiseerd en dienstregelingen steeds werden aangepast. We hielden er rekening mee, dat we Holten niet eens zouden halen. Maar we kwamen bedrogen uit: de hele reis verliep nauwkeurig volgens het boekje. In Holten zaten we midden in de natuur. De laatste jaren maken C. en ik in onze zomervakanties alleen maar boswandelingen, maar ik kan je zeggen: dat verveelt nooit.

En intussen lig jij nog steeds in de kreukels. Je bent niet te benijden, met zo’n lange herstelperiode. Wij hopen dat er spoedig een stijgende lijn inzet en je weer gewoon lekker kunt wandelen.
Terug uit Holten meteen door naar het congres. Daarover heb ik in het ledenblad een artikel geschreven. Dat geef ik hieronder integraal weer.
De motie, de commotie en de emotie
Ik had er een beetje naar toegeleefd, naar 21 juni. Op die dag was er ’s morgens een GroenLinks-congres, en ’s middags een gezamenlijk congres van PvdA en GroenLinks. Vooral van dat tweede congres had ik hoge verwachtingen. Er was recent besloten tot een fusie van beide partijen, er was net een lijsttrekker gekozen, dus ik verwachtte een hoerastemming bij de congresgangers.
Op weg naar het congrescentrum trof ik bij de tramhalte een vrouw die daar ook naartoe ging. Wij raakten in gesprek en zij bleek op weg te zijn naar het PvdA-congres, dat diezelfde ochtend gelijktijdig met het GroenLinks-congres werd gehouden. Ik vroeg of zij aansluitend ook het gezamenlijke congres zou gaan bijwonen, maar dat was niet haar bedoeling. Desgevraagd zei ze dat ze tegen de fusie was. Ze wees mij op het RoodVooruit-speldje dat op haar jasje zat. Samenwerken prima, maar de PvdA opheffen, dat ging haar te ver. Zij zag de fusie als een verlies, niet als winst.

Het GroenLinks-congres begon met een plotseling ingelast optreden van Frans Timmermans. En dat had alles te maken met de motie die de Tweede Kamer-fractie twee dagen eerder had ingediend. De motie riep op tot een volledig wapenembargo tegen Israël. Timmermans hield een gloedvol betoog waarin hij de motie verdedigde. En ik moet zeggen: op mij maakte dat indruk. Ik had mij in eerste instantie afgevraagd of de motie ons bij de verkiezingen niet voor de voeten zou lopen. “Israël” is nu eenmaal een gevoelig onderwerp. Tijdens het gezamenlijke congres in de middag werd ruim aandacht besteed aan het onderwerp. Enkele prominente PvdA-leden, waaronder een aantal RoodVooruit-aanhangers, hadden een motie ingediend waarin werd gevraagd afstand te nemen van de door de fractie ingediende motie. Zij betoogden, dat het wapenembargo ook betrekking had op de onderdelen die Nederland aan Israël levert voor het Israëlische raketschild Iron Dome, dat burgers beschermt tegen inkomende raketten. Je mag burgers niet die bescherming ontnemen, aldus de PvdA-prominenten. Daartegen betoogden een lange rij insprekers op het congres, dat zij de motie van de fractie ondersteunden. Zij benadrukten de wandaden van het Israëlische regime en konden zich goed vinden in het embargo. Bij de stemming bleek dat ruim 80% van de aanwezige leden het wapenembargo ondersteunt. Dat was een duidelijke steunbetuiging voor de kamerfractie. De moeilijkheid is, zo had Timmermans het verwoord, dat beide standpunten worden geschraagd door valide argumenten. Het is zeer verdedigbaar om te pleiten voor de noodzaak om de burgers van Israël te beschermen tegen aanvallen vanuit de lucht. Maar het is eveneens verdedigbaar om geen wapens te willen leveren aan een regime dat langdurig en grondig genocide pleegt. Dat laatste hebben de leden zwaarder laten wegen. Ik ook.
Na het optreden van Timmermans was het GroenLinks-congres verder een tamelijk normaal congres waarin werd gestemd over bestuursleden, leden van de raad van toezicht, aanpassing van het huishoudelijk reglement, en de verantwoordingen van de kamerfracties en de europese fractie. Katinka Eikelenboom werd herkozen als partijvoorzitter.
Het gezamenlijke congres begon met een door Kati Piri geleide paneldiscussie, met Jacinda Ardern, voormalig premier van Nieuw Zeeland, Elly Schlein, oppositieleider in het Italiaanse parlement, en een politica uit Servië, waarvan ik de naam niet heb onthouden. Jacinda Ardern, in de hele wereld beroemd om haar empathische leiderschap, was al in Nederland om haar boek “De Nieuwe Macht” te promoten.

Daarna een korte toespraak van Jesse. Hij waarschuwde dat het een stevige verkiezingscampagne zou worden. “Alles wat we zeggen zal worden afgekraakt en geframed”. Zijn advies: hou je rug recht.
Vervolgens begon het congres aan de behandeling van maar liefst 25 moties. Dat nam, mede door de kamermotie over het wapenembargo, erg veel tijd in beslag. Het congres zou 17.00 uur afgelopen zijn, maar op dat tijdstip werd motie nr. 13 behandeld. Mensen begonnen geleidelijk de congreszaal te verlaten, en dat heb ik toen ook maar gedaan. Dat kwam ook door het grote aantal insprekers dat aan het woord werd gelaten. Veel leden hadden behoefte om naar aanleiding van de moties hun zegje te doen en in veel gevallen zeiden ze, in hun eigen woorden, allemaal hetzelfde. Ik ben trots op het democratische gehalte van mijn partij, maar twee lange congressen op één dag is wel veel van het goede.
Tot zover mijn congresartikel. Nu ik toch bezig ben met kopiéren en plakken, kan ik je net zo goed mijn anti-Dilan-artikel laten lezen.
Hoe radicaal is de VVD?
Eind oktober zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer en daarna moet er uiteraard een kabinet worden geformeerd. De PVV mag waarschijnlijk niet meer meedoen, BBB zakt weg, en NSC heeft bijna geen kiezers meer. Een linkse meerderheid mag van mij, maar ik reken er niet op. Een coalitie tussen links en rechts dan maar? GroenLinks-PvdA en VVD samen in een kabinet? Zou dat lukken? Voor mij reden om eens na te gaan wat de VVD eigenlijk wil.
In april publiceerde de VVD een plan voor een sterke en weerbare economie, getiteld “Radicaal kiezen voor groei”. Het document begint met een schets van de economische ontwikkelingen in de wereld. China is een totalitaire macht en een wereldeconomie geworden. Rusland laat een zorgelijke expansiedrift zien. De VS legt forse handelstarieven op en stelt niet altijd het belang van democratie voorop. Europa moet dus een eigen koers gaan varen en zijn economische weerbaarheid versterken. We zijn te afhankelijk van die grote drie. Europa is een speelbal van politieke keuzes die in andere landen worden gemaakt.
Het is daarom absolute noodzaak dat we kiezen voor een groeiende economie en voor het maken van eigen Europese producten in cruciale sectoren. Die groei, dat verdienvermogen, schept de ruimte om direct te investeren in onze defensie en onze defensie-industrie, maar zorgt er ook voor dat we op andere prioriteiten meer kunnen investeren zonder de belastingen te verhogen. Mensen houden bovendien door groei meer geld over in de portemonnee. Economische groei is de motor achter de vrijheid van het individu: het biedt meer keuzemogelijkheden, zelfbeschikking en sociale mobiliteit. Daarnaast stimuleert het innovatie en financiert het onze welvaart en verzorgingsstaat. We moeten er daarom fundamenteel voor kiezen om ondernemen in Nederland aantrekkelijk te maken, om werken te laten lonen en om daarmee bedrijven in Nederland te houden. En ook: Economische groei maakt ons simpelweg sterker en weerbaarder. Het klinkt te mooi om waar te zijn. Is het echt zo simpel?
Een groot deel van de politiek lijkt het belang van groei sowieso compleet uit het oog te zijn verloren. Economische groei wordt als iets vies of iets slechts gezien. ‘Degrowth’ is het begrip dat men probeert mainstream te maken. Een romantisch, maar naïef idee dat de klok terug wil draaien naar een samenleving van schaarste, met weinig tot geen perspectief op vooruitgang.
Dit citaat is een mooi voorbeeld van wat we tegenwoordig framing noemen. Degrowth is een weinig gebruikt begrip, en zal ook niet gauw mainstream worden. En hier staat ook, dat linkse types de tijd willen terugdraaien en geen vooruitgang willen. Wat ik zie is dat de VVD een oud verhaal weer wil oppoetsen. De VVD wil vasthouden aan een groeimodel dat inmiddels zoveel nadelen heeft laten zien, dat het dringend aan revisie toe is. Een halve eeuw geleden verscheen het beroemde MIT-rapport “Grenzen aan de groei”. In de decennia daarna is voor dit thema steeds meer aandacht gekomen, en wordt er gezocht naar andere economische benaderingen. Vindt de VVD dat er grenzen zijn aan de groei? Heeft de VVD oog voor de uitputting van de grondstoffen die een direct gevolg is van ongebreidelde groei? En heeft de radicale groei wellicht ook iets te maken met de groeiende ongelijkheid in de wereld? Ik denk van wel, maar bij de VVD hoef je daar niet mee aan te komen.
Het moet echt klaar zijn met de blinde fixatie van een meerderheid van de Nederlandse politiek op herverdeling. Het gesprek moet gaan over groei. Het moet klaar zijn met alleen maar meer belasting willen heffen, meer regels verzinnen en meer rapportageverplichtingen eisen. Ondernemers die bereid zijn risico te lopen en banen te creëren worden zo tegengewerkt, klein gehouden en weggezet als profiteurs.
Wat ik lees in dit VVD-plan is niet alleen, dat economische groei een must is, maar ook dat alleen het bedrijfsleven daar voor kan zorgen. En het bedrijfsleven, dat zijn de ondernemers. Als die nou maar ruim baan krijgen, minder belasting, minder regels, minder verantwoording afleggen, dan profiteert iedereen in Nederland daarvan. Naar mijn idee een zeer eenzijdig verhaal, een beperkte visie, met een ondertoon van boosheid en frustratie.
De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie noemt zich een volkspartij, maar is in feite een belangengroep, een ondernemersvereniging. Weliswaar bevat dit VVD-plan niet alles wat de VVD vindt, het is ook niet hun partijprogramma. Maar het staat wel erg ver af van waar GroenLinks-PvdA voor staat. Kunnen wij daar vruchtbaar mee samenwerken om problemen in Nederland aan te pakken? Ik moet het nog zien.
Tot zo ver. En nu zitten we dus in Nunspeet. 35C*. Maar het is nooit te warm om te bloggen.

Heel veel sterkte nog en we hopen je spoedig weer te kunnen ontmoeten.