Er was eens een smid in een klein boerendorp in de Achterhoek. Jaren vijftig vorige eeuw. Arme boeren schold hij hun schuld soms kwijt, rijke boeren betaalden wel eens wat meer. Naar sommige mensen in het dorp bracht zijn vrouw ’s avonds in het donker soep. Bij anderen gingen ze zelf uitgebreid eten. Naast de smederij bestierden zij beiden een piepklein winkeltje, smal weggedrukt in de gang naar het woonhuis. Het winkeltje bestond uit twee Gazellefietsen en wat los verkrijgbare onderdelen zoals een fietsbel, bandenplakspul, wat snelbinders en één zadel (m/v). De smid stond ’s ochtends om vijf uur op om de rest van het dorp te wekken met zijn klinkslagen van hamer op aambeeld. Van alles klonk hij bij elkaar, zoals een prachtig smeedijzeren hekwerk voor het kerkhof. Vanaf een uur of acht besloeg hij karrepaarden. De smid werkte zich een slag in de rondte.
Toen kwam er een grootwinkelbedrijf in de buurtgemeente. Een vertegenwoordiger daarvan nam poolshoogte in de smederij en vroeg de prijzen op van de spullen die de smid verkocht. Het grootwinkelbedrijf bood vervolgens in zijn eigen zaak dezelfde producten een stuk lager geprijsd aan. Met name fietsen en fietsonderdelen waren er spotgoedkoop, terwijl de winst werd geboekt op producten die de smid niet verkocht. Babypoeder. WC-papier. Kinderspeelgoed. Koek en zopie, ach, van alles, het was niet voor niets een grootwinkelbedrijf. De smid stierf aan een hartaanval.
Vandaag had ik een ledlampje nodig, zo’n kleintje, je weet wel, met zo’n minuscuul fittinkje. Dus op naar de Handyman in het dorp. Hé, waar was de Handyman ineens? Verdwenen achter een hoge houten wand, failliet misschien, in ieder geval volledig uit beeld. Wat nu? Wat moet een mens zonder Handyman? Er is eigenlijk maar één lampenzaak in ons dorp en daar bleek het gewenste artikel € 5,99 te kosten. Bijna zes euro voor zo’n frutding! Hoe hard had ik het eigenlijk nodig? Ja, toch wel vrij hard, mijn ogen kunnen nou eenmaal niet zonder een béétje licht naast de tv. Maar zes euro! Terug op straat keek ik ontzield om me heen. Ken je dat, de ontzielde blik? Die valt altijd ergens op, in dit geval viel hij op de Action. De Action! Die winkel die ik altijd zo verketter, vanwege de Chinese rotzooi, de bedenkelijke opkooppraktijken, de behandeling van het eigen personeel, de onbenullige, spilziek graaiende cliëntele en natuurlijk het kapot concurreren van fatsoenlijke grootwinkelbedrijven, zoals het soort, dat zelf alleen maar kleine eenmansbedrijfjes om zeep brengt. Kortom een vies zaakje, de Action, door iedere weldenkende Gutmensch gemeden als de pest.
Enkele minuten later brandde het lampje in mijn zak. €2,59!
In zijn graf op het fraai omheinde kerkhof draaide zich de dorpssmid om.
Hij was mijn opa.